O Concilium
Początki
Wkońcu stycznia 2019 roku zapadła decyzja o zorganizowaniu pierwszego zjazdu Concilium Civitas, czyli grupy najwybitniejszych polskich naukowców zajmujących się naukami społecznymi, pracujących poza Polską na najlepszych uczelniach światowych, jak Stanford, Harvard, Yale, Oxford itp. Autorami tej inicjatywy byli profesorowie:
- Grzegorz Ekiert – socjolog,Universytet Harvarda,
- Anna Grzymała-Busse – politolog, Uniwersytet Stanford,
- Jan Kubik – socjolog, Uniwersytet Rutgers. Uniwersytet Londyński,
- Wojciech Sadurski – prawnik, Uniwersytet Sydney
- Jan Zielonka – prawnik, politolog, Uniwersytet Oxfordzki.
Ze strony krajowej pomysł koordynował red. Jacek Żakowski – kierownik Katedry Dziennikarstwa Collegium Civitas. Tę inicjatywę z uznaniem, a często wręcz z entuzjazmem zaaprobowało w sumie aż 30 polskich naukowców z całego świata, z czego 20 zagwarantowało swoje uczestnictwo w Pierwszym Zjeździe, mimo ze jak na standardy tej klasy naukowców terminy wydarzenia były bardzo napięte.
Co jednak najważniejsze, wszyscy oni zadeklarowali udział we wszelkich działaniach Concilium Civitas pro publico bono, co samo w sobie wydaje się wydarzeniem bez precedensu i godnym najwyższego szacunku.
W swoim założycielskim manifeście, zaakceptowanym następnie przez wszystkich pozostałych uczestników Concilium, Grupa Inicjatywna zadeklarowała co następuje:
Manifest
Pracujemy na różnych uczelniach daleko od Polski, ale bliskie są nam polskie sprawy. Część z nas urodziła się i wykształciła w Polsce. Część inaczej weszła do kręgu polskich spraw. Część z nas wprost zajmuje się polskimi sprawami naukowo. Część interesuje się nimi na marginesie pracy akademickiej.
Łączy nas poczucie, że jako badacze procesów społecznych – ekonomicznych, politycznych, historycznych – uczestniczący w międzynarodowych akademickich debatach o sprawach publicznych, powinniśmy aktywnie i bezinteresownie oferować Polsce swoją wiedzę. Temu ma służyć tworzone przez nas Concilium Civitas – nieformalne ciało, które inicjujemy w duchu tradycyjnej społecznej odpowiedzialności polskiej inteligencji.
Wielu wybitnych badaczy uważa, że po latach względnej stabilizacji świat – w tym kraje demokratycznego Zachodu, do których należy Polska – znalazł się na niebezpiecznym zakręcie. Wszyscy możemy wyjść z niego wzmocnieni. Ale można też oczekiwać pogłębiania się napięć, kryzysów i konfliktów, mogących przynajmniej niektóre społeczeństwa narazić na niepowetowane straty.
Szczególne wyzwania stają teraz przed instytucjami demokratycznymi, państwami narodowymi, wspólnotami ponadnarodowymi, rządami prawa, modelami rynkowymi i społecznymi, tożsamościami wspólnot, w których żyjemy i systemami tworzących je więzi.
Kryzysy polityczne, ekologiczne, gospodarcze, społeczne, międzynarodowe są w wielu krajach przedmiotem rozległych analiz i debat, które nie przynoszą prostych odpowiedzi ani nie oferują łatwych i bezbolesnych rozwiązań. Doraźne odpowiedzi, które mogą mieć poważne i długofalowe skutki, są często wynikiem pobieżnej debaty i procesów decyzyjnych, którym nie towarzyszy odpowiedzialna i kompetentna refleksja.
Błędy popełniane w procesie rozwiązywaniu kryzysów mogą mieć skutki poważniejsze, niż same te kryzysy. Trzeba zrobić wszystko, co możliwe, by takich sytuacji unikać. W obliczu tych wyzwań sytuacja Polski jest szczególna.
Jako młoda demokracja i gospodarka rynkowa wciąż zmagająca się z dziedzictwem XX w., Polska jest szczególnie wrażliwa na wyzwania systemowe, a miejsce Polski we wspólnocie zachodniej może być zagrożone bardziej, niż miejsce państw starego Zachodu. To sprawia, że Polacy powinni być szczególnie roztropni, rozważni i ostrożni, jeśli nie chcą stracić ważnej części dorobku ostatnich trzech dekad.
Tę sytuację traktujemy jako wyjątkowe zobowiązanie, by aktywniej niż dotąd służyć naszą ekspertyzą. (…)”.
Pierwszy Zjazd Concilium
Wspomniany Pierwszy Zjazd Concilium Civitas, zaplanowany na 9-10 lipca 2019 roku, udało się zorganizować w ciągu pięciu miesięcy, od lutego do czerwca. Oznaczało to zakup biletów, rezerwację hotelu i wyżywienia dla 20 obecnych na Zjeździe członków Concilium Civitas, a także przeprowadzenie samej imprezy składającej się pięciu głównych paneli i kilku spotkań towarzyszących, włącznie z transmisją całości do internetu, rozreklamowaniem wydarzenia w mediach i rejestracją uczestników-słuchaczy, zorganizowaniem grupy wolontariuszy spośród studentów Collegium Civitas, zapewnieniem właściwego cateringu, obsługi informacyjnej, zabezpieczenia i sanitarnej, a także stworzeniem identyfikacji wizualnej, strony internetowej Concilium i jego fanpage’a na Facebooku.
Dodatkowo jeszcze przed Zjazdem wydaliśmy w nakładzie 2000 egzemplarzy Almanach złożony z 23 tekstów uczestników Concilium, który był bezpłatnie rozdawany wszystkim uczestniczącym w panelach dyskusyjnych, jest dostępny na stałe na stronie internetowej (także w wersji angielskiej) oraz rozsyłany błyskawicznie na każde zamówienie zainteresowanych w formie elektronicznej jako PDF.
Wszystko to stało się możliwe dzięki pomocy i otwartości Collegium Civitas na tę inicjatywę oraz objęciu wszystkich działań organizacyjnym profesjonalnym parasolem Fundacji Collegium Civitas.
Mimo relatywnie bardzo krótkiego czasu na przygotowanie tak dużej imprezy i wszystkich towarzyszących jej działań, można obiektywnie stwierdzić, że zakończyła się ona sukcesem. Liczba rejestrujących się do udziału w Zjeździe (blisko 600 osób) przekroczyła znacznie pojemność głównej auli Collegium Civitas i trzeba było organizować ich retransmisję do kolejnych trzech auli, w internecie śledziło ją na żywo w szczytowym momencie ponad 27 tysięcy osób. Wielkie media zaś (Portal Onet, Gazeta Wyborcza, Rzeczpospolita, radio TOK FM i in.) odnotowywały ją (169 publikacji) obszernie i w tonie wysokiego szacunku i uznania. Także komentarze w mediach społecznościowych (30 tys. odbiorców na Facebooku, 21 tys. linków w Google) szły w setki i praktycznie bez wyjątku były wysoce pochlebne, a czasem wręcz entuzjastyczne.
W efekcie, bardzo młoda i przygotowywana w rekordowo krótkim czasie inicjatywa uzyskała w sumie – jedynie w lipcu 2019 roku – tzw. dotarcie do 1 mln 750 tys. osób. W kategoriach marketingowych stanowi to odpowiednik wydatkowania prawie 1 mln złotych.
Także uczestniczący w Zjeździe członkowie samego Concilium Civitas, czyli naukowcy doskonale znający podobne wydarzenia w najbardziej prestiżowych ośrodkach akademickich na świecie, ocenili jednogłośnie, ze poziom organizacyjny i cała logistyka wydarzenia w niczym nie ustępowała wyśrubowanym standardom światowym. Równie wysoką ocenę zyskał w ich oczach wspomniany Almanach, którego standardy edytorskie uznali, za najwyższej próby.
Członkowie Concilium Civitas w podsumowaniu swojego Pierwszego Zjazdu zgodnie stwierdzili, że inicjatywę przekształcają w stałą instytucję i będą co roku spotykać się w podobnym trybie, lipcu, w gościnnych progach Collegium Civitas w Pałacu Kultury w Warszawie. Także Almanach będzie wydawany corocznie, a strona internetowa Concilium i jej fanpage na FB będą publikowały systematycznie informacje i teksty o dokonaniach naukowych członków Concilium oraz o wszelkich innych inicjatywach z Concilium Civitas związanych.